พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงมีสายพระเนตรยาวไกล ทรงเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ในปี พ.ศ. 2503 ทรงอนุรักษ์ต้นยางนา ในปี พ.ศ. 2504 ทรงให้นำพรรณไม้จากภูมิภาคต่างๆ มาปลูกไว้ในสวนจิตรลดา เพื่อเป็นแหล่งศึกษา และทรงมีโครงการพระราชดำริที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์พัฒนาทรัพยากรพัฒนาแหล่งน้ำการอนุรักษ์และพัฒนาดินอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ เป็นการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีได้ทรงสืบทอดพระราชปณิธานต่อโดยมีพระราชดำริ โดยปีใน 2535 กับนายแก้วขวัญ วัชโรทัยเลขาธิการพระราชวัง ให้ดำเนินการอนุรักษ์พืชพรรณของประเทศโดยพระราชทานให้โครงการส่วนพระองค์ฯ สวนจิตรลดา ฝ่ายวิชาการ เป็นผู้ดำเนินการจัดตั้งธนาคารพืชพรรณขึ้น ในปี พ.ศ. 2536-2549 โดยรับทุนสนับสนุนจากสำนักงานกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราดำริ(กปร.)และเป็นหน่วยงานขึ้นตรงกับเลขาธิการพระราชวัง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 และต่อมาในปีงบประมาณ พ.ศ. 2550 สำนักพระราชวังดำเนินการจัดสรรงบประมาณให้และให้ อพ.สธ. ดำเนินการแยกจากโครงการส่วนพระองค์ฯ สวนจิตรลดา ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

         โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี(อพ.สธ.) เป็นโครงการที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสืบสานพระราชปณิธานในการอนุรักษ์ทรัพยากรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ ซึ่งทรงมีสายพระเนตรยาวไกล โดยที่พระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่ทรงให้ ความสำคัญ และเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ในปัจจุบันแผนแม่บท อพ.สธ. ระยะ 5 มีลักษณะเป็นแผนยุทธศาสตร์ชี้นำการดำเนิน งานอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยมีกรอบแนวคิดทิศทางการดำเนินงานเพื่อสนองพระราชดำริในการอนุรักษ์3ทรัพยากร วัฒนธรรมและภูมิปัญญา โดยมีกิจกรรม 8 กิจกรรมที่อยู่ ภายใต้ 3 กรอบการดําเนินงานและ 3 ฐานทรัพยากร ได้แก่ ทรัพยากรกายภาพ ทรัพยากรชีวภาพและทรัพยากรวัฒนธรรมแล ภูมิปัญญา โดยที่ อพ.สธ.สนับสนุนและร่วมมือกับ หน่วยงานที่ร่วมสนองพระราชดําริ จัดทําแผนปฏิบัติงานในกิจกรรมต่าง ๆ ภายใต้ภายแม่บทในแต่ละปีงบประมาณตลอดระยะเวลา 5 ปี ให้สอดคล้องกับแนวทางการดําเนินงาน ตามกรอบแผนแม่บทของ อพ.สธ. หน่วยงานที่ร่วมสนองพระราชดําริจัดทําแผนปฏิบัติงานประจําปีเฉพาะในส่วนของหน่วยงานของตนให้ชัดเจน โดยระบุสาระสําคัญในการดําเนินงาน เช่น พื้นที่เป้าหมายในการดําเนินงาน วิธีการและขั้นตอนการดําเนินงาน และการบริหารจัดการ โดยเฉพาะเรื่องผู้รับผิดชอบในการปฏิบัติและงบประมาณในการดําเนินงาน โดยมี อพ.สธ. เป็นผู้สนับสนุนแผนปฏิบัติงานประจําปี/โครงการภายใต้แผนแม่บทของ อพ.สธ. ไปยังแหล่งทุนต่าง ๆ ต่อไป

         ซึ่งสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และยังสอดคล้องกับยุทธศาสตร์การวิจัยทั้ง 5 ยุทธศาสตร์ฯของสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) เพื่อให้ ส่งผลประโยชน์ต่อประเทศชาติและประชาชนให้มากที่สุดนอกจากนี้แนวทางดำเนินงานอนุรักษ์พันธุกรรมพืชในระยะ 5 ปี ต้องมีความชัดเจนและความพร้อมของพื้นที่ที่จะดำเนินงาน ศักยภาพและความพร้อมของหน่วยปฏิบัติงาน และการบริหารจัดการที่มีคุณภาพประสิทธิภาพเป็นปัจจัยสำคัญต่อการดำเนินงาน ดังนั้นจึงต้องกำหนดกรอบและแนวทางการ ดำเนินงานที่จะนำไปสู่จุดมุ่งหมายและเป้าหมายตามแนวพระราชดำริที่ได้วางไว้ ด้วยการพัฒนาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานด้านวิชาการ ทั้งในด้านการศึกษาวิจัย และการพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศ เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากร การเสริมสร้างกระบวนการเรียนรู้ให้กับกลุ่มเป้าหมายต่างๆ การเพิ่ม ประสิทธิภาพการเรียนรู้ทรัพยากรธรรมชาติ และการเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ อย่างไรก็ตามการดำเนินงานใน อพ.สธ. จะบังเกิดผลอย่างเป็นรูปธรรมได้นั้น จำเป็นที่จะต้องมีการจัดทำแผนปฏิบัติการที่ชัดเจนโดยอาศัยศักยภาพและการมีส่วนร่วมของหน่วยงานที่ร่วมสนองพระราชดำริอันจะนำไปสู่การพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากร อย่างยั่งยืนและส่งผลประโยชน์ต่อมหาชนชาวไทยอย่างแท้จริง

         ตามที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสืบสานพระราชปณิธานต่อในงานอนุรักษ์ และพัฒนาทรัพยากรประเทศ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโดยโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ได้ดำเนินการอนุรักษ์ พัฒนา และใช้ประโยชน์ทรัพยากรอย่างยั่งยืน สู่เศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้มีการเผยแพร่การปฏิบัติงานของคณะปฏิบัติงานวิทยาการ อพ.สธ.ซึ่งหน่วยงาน มหาวิทยาลัย สถาบันการศึกษาต่างๆ ที่ร่วมสนองพระราชดำริ การดำเนินงาน อพ.สธ. ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 จนถึงปัจจุบันมีหน่วยงานต่าง ๆ ร่วมสนองพระราชดำริเพิ่มขึ้นมากกว่า 200 หน่วยงาน สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนซึ่งเป็น สถานศึกษาเป็นสมาชิกมากกว่า 2,500 โรงเรียน ตลอดจนกลมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นที่ขอเข้าร่วมสนองพระราชดำริโดยพระราชานุญาตให้เป็นหน่วยงานที่ร่วมสนองพระราชดำริ อพ.สธ. ในปีงบประมาณ 2558 สำหรับมหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิได้เข้าร่วมสนองพระราชดำริตั้งแต่ปี 2559 ซึ่งปัจจุบันได้ดำเนินการโครงการ ตลอดจนประชาสัมพันธ์และ รวบรวมโครงการที่เกี่ยวข้องกับโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) และเพื่อให้การดำเนินงาน เป็นไปด้วยความเรียบร้อย มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิจึงได้จัดทำแผนแม่บทสำหรับการดำเนินการเพื่อสนองพระราชดำริในโครงการดังกล่าว ตลอดจนได้กำหนดไว้ในแผน ยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัย ซึงแผนแม่บทฉบับนี้ได้จัดทำขึ้นภายใต้การมีส่วนร่วมของหน่วยงานภายในต่าง ๆ อาทิเช่น คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ คณะครุศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจคณะรัฐศาสตร์ โครงการจัดตั้งคณะวิศวกรรมศาสตร์หรือส่วนงานอื่นๆ ที่เทียบเท่าคณะฯ สำนักงานอธิการบดี กองนโยบายและแผน และส่วนงานอื่น ๆ ที่เทียบเท่ากอง เป็นต้น

         มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ มีปรัชญาพัฒนาอย่างยั่งยืนบนพื้นฐานแห่งปัญญา โดยมีวิสัยทัศน์ ราชภัฏชัยภูมิ ความรู้เพื่อทุกคน (CPRU Knowledge for all) มีพันธกิจใน ด้านวิจัยสร้างองค์ความรู้และนวัตกรรมเพื่อพัฒนาท้องถิ่นสู่ความยั่งยืน ให้บริการวิชาการ ถ่ายทอดเทคโนโลยีและสืบสานโครงการ อันเนื่องมาจากแนวพระราชดำริเพื่อความ เข้มแข็งของท้องถิ่น และอนุรักษ์ ฟื้นฟู ส่งเสริม สืบสานและสร้างคุณค่าทางศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นมหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิมี ยุทธศาสตร์บันได 4 ขั้น สู่ความยั่งยืน ( 4 Step Strategies to Sustainability) ซึ่งสอดคล้องภายใต้บันไดขั้นที่ 3 ของยุทธศาสตร์ที่ 3 สร้างชื่อเสียง สร้างศรัทธา สร้างรายได้ (Celebrated & Revenue Development)

         มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิจึงกำหนดให้การสืบสานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นหนึ่งในพันธกิจหลักในพัฒนาชุมชนให้เกิดความเข้มแข็งและพึ่งพาตนเองได้ อย่างยั่งยืน ภายใต้การบูรณาการองค์ความรู้เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและท้องถิ่น การส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพสิ่งแวดล้อมทั้งในระดับท้องถิ่น และภูมิภาค จึงส่งเสริมและให้มีการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยบุคลากรของมหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิต้องนำโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริไปใช้ให้เกิด ประโยชน์ในท้องถิ่นภายใต้การดำเนินงานวิจัยและงานสร้างสรรค์ เพื่อนำพาพันธกิจของมหาวิทยาลัยลุล่วงไปได้ด้วยดี มหาวิทยาลัยจึงสมัครเข้าร่วมและได้รับพระราชานุญาต ให้ดำเนินโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิได้ร่วมสนองพระราช ดำริในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) โดยได้มีประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน โครงการ อนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ สนองพระราชดำริโดยมหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ (อพ.สธ.-มรภ.ชัยภูมิ) เป็นหน่วยงานที่ร่วมสนองพระราชดำริใน กลุ่มมหาวิทยาลัยราชภัฏและมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (G6) เพื่อสนองพระราชดำริตั้งแต่ปี 2559 จนถึงปัจจุบัน